Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, διάβασα μια καταξιωμένη αγγλίδα συγγραφέα - της οποίας τα βιβλία τα έχω διαβάσει όλα - να δίνει την πιο παράξενη και αντιεμπορική συμβουλή στους αναγνώστες της: Να μην αγοράσουν νέα βιβλία, αλλά στις ήσυχες ώρες των διακοπών τους, να κλειστούν στη βιβλιοθήκη τους και να ψάξουν τα βιβλία τους που διαβάστηκαν πριν καιρό, ίσως και πριν πολλά χρόνια-και ξεχάστηκαν!

Μόνον ένας άνθρωπος που αγαπάει πολύ τα βιβλία θα μπορούσε να δώσει μια τέτοια συμβουλή. Και, λέγοντας αγαπάει τα βιβλία, δεν εννοώ αυτό που οι περισσότεροι άνθρωποι καταλαβαίνουν έτσι πρόχειρα: αγαπάει τα βιβλία, άρα διαβάζει!

Όταν λέω αγαπάει τα βιβλία, εννοώ έναν άνθρωπο που αγοράζει ένα βιβλίο και το κρατάει σφιχτά σ’ όλο το δρόμο για το σπίτι του: Κι όταν φτάσει εκεί, κάθεται και το ξετυλίγει αργά, για να έχει τη χαρά να το δει να προβάλλει απ΄το χάρτινο περιτύλιγμα του και μετά το κρατάει μια ώρα κλειστό στα χέρια του και το στριφογυρίζει, χωρίς να το ανοίξει, παρατηρώντας τις λεπτομέρειες του εξωφύλλου, μυρίζοντας το μελάνι και το χαρτί, ζυγίζοντάς το.

Το ξέρω ότι ακούγεται εξωπραγματικό για τα ελληνικά δεδομένα και λυπάμαι πολύ γι’ αυτό. Εμείς, περισσότερο απ’όλους τους λαούς θα έπρεπε να αγαπάμε τα βιβλία. Εμείς, για μεγάλο διάστημα-όταν τα βιβλία ήταν πανάκριβα κι έπρεπε να τυπωθούν στο εξωτερικό γιατί δεν υπήρχαν τυπογραφεία στην Ελλάδα - τα στερηθήκαμε τα βιβλία και θα’ πρεπε να τα λαχταράμε. Αντί γι’ αυτό, μας αφήνουν παγερά αδιάφορους. Η πλειοψηφία των Ελλήνων αναγνωστών «αρπάζει» ό,τι διαφημίζεται, ό,τι είναι in, έτσι για να μη μένει πίσω από τους άλλους που λένε ότι διάβασαν το τελευταίο βιβλίο της μόδας. Τα βιβλία, όμως, δεν παλιώνουν, ούτε περνάει η μόδα τους, ώστε να πετάμε τα προηγούμενα και να κρατάμε τα καινούρια. Τα βιβλία αντέχουν στο χρόνο, σ’ όλα τα χρόνια, κι όσα δεν αντέχουν, είναι περιττό να γράφονται.

Για τον καινούριο χρόνο, θέλω λοιπόν κι εγώ να σας παρακινήσω. Βρείτε ένα βιβλίο και αγαπήστε το! Παλιό, καινούριο, δεν έχει σημασία. Βρείτε ένα βιβλίο και ταξιδέψτε στις σελίδες του κι αφήστε το να σας μιλήσει, ακόμα κι αν, στην αρχή σας μιλάει σε μια γλώσσα που δεν την ξέρετε καλά.

Να σας προτείνω κάποια βιβλία που ίσως τα διαβάσατε στην εφηβεία σας, συντομευμένα και κακομεταχειρισμένα; (Η μετάφραση, άλλο σπουδαίο έργο που γίνεται πρόχειρα κι αδιάφορα, έτσι να φεύγουν οι σελίδες και να μη βγει και πολύ μεγάλο το βιβλίο!..)

Οι Δαιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι. (προτιμήστε τις εκδόσεις Γκοβόστη για τους Ρώσους συγγραφείς. Είναι οι πιο παλιές εκδόσεις των Ρώσων και οι πιο προσεγμένες. Υπήρχαν ακόμη και τότε που τα βιβλία ήταν λίγα και δυσεύρετα.) Όποιος γνωρίσει το μηδενισμό του Ντοστογιέφσκι βλέπει τη ζωή στα άκρα.

Η απάντηση στο μηδενισμό βρίσκεται στο Αδελφοί Καραμαζώφ, του ίδιου.

Γνωρίστε τη Daphne du Maurier, μια συγγραφέα που είναι γνωστή, αλλά περισσότερο από τις κινηματογραφικές μεταφορές των βιβλίων της και ειδικά από τα «Πουλιά» του Χίτσκοκ. Έχει γράψει όμως βιβλία που συνεπαίρνουν και αγγίζουν τον αναγνώστη, όπως τη γνωστή Ρεβέκκα, το η εξαδέλφη μου Ραχήλ, το The house on the Strand, το The Frenchman’s Creek…… Δεν ξέρω πόσα και ποια έχουν μεταφραστεί ελληνικά. Αν μπορείτε, βρείτε το πρωτότυπο και διαβάστε όπως έγραψε στη γλώσσα της.

Αν μπορείτε, βρείτε τα πρωτότυπα έργα της Agatha Christie. Οι ελληνικές μεταφράσεις έχουν καταστρέψει την ευγένεια και τη λεπτότητα της γραφής της και τις βαθειές ψυχολογικές αναλύσεις της.

Ανακαλύψτε την Ellis Peters! Ζωντανεύει τη ζωή στη μεσαιωνική Αγγλία με πολύ άμεσο τρόπο.

Ανακαλύψτε τη Susan Hill και το The woman in black, μια απ’ τις ωραιότερες ιστορίες με φαντάσματα που έχουν γραφτεί, …… το The Mist in the Mirror, The Magic Apple Tree, Lanterns across the snow…..

Γνωρίστε τη Ρωσία του Πούσκιν και του Γκόγκολ, γνωρίστε ακόμα και την ξεχασμένη Κίνα της λησμονημένης Πέρλ Μπάκ.

Γράψτε τις αντιρρήσεις, τις κριτικές και τα σχόλια σας στους σύγχρονους συγγραφείς. Βρείτε ένα τρόπο να επικοινωνήσετε μαζί τους……… Όλος ο κόσμος τείνει να γίνει ένα τεράστιο χωριό……… τουλάχιστον, ας γνωριστούμε μεταξύ μας……….